مهدی سنگسری

دکترای حقوق خصوصی

دکترای حقوق خصوصی

جرایم در یک تقسیم بندی به دو قسم جرایم قابل گذشت و جرایم غیر قابل گذشت تقسیم شده است.

جرایم قابل گذشت :

جرایمی هستند که اراده شاکی خصوصی مؤثر در شروع به تعقیب آن جرایم است . و شاکی خصوصی می توا ند از حقی که به او داده اند صرفنظر کند و از این حق گذشت نماید . جنبه ی خصوصی این جرایم بر جنبه عمومی آن برتری دارد . گرچه ملاک معینی در تفکیک جرایم قابل گذشت از جرایم غیر قابل گذشت نیست ، ولی در مقام توضیح می توان گفت جرایم قابل گذشت معمولاً از میان جرایم علیه اموال و تمامیت جسمانی افراد هستند و شامل :

1- توهین به اشخاص عادی از قبیل فحاشی و به کار بردن الفاظ رکیک ( ماده 608 ق.م.ا مصوب 1375 )

2-  اذیت و آزار زن حامله که منجر به سقط جنین شود ( ماده 622 ق.م.ا مصوب 1375 )

3- امتناع از سپردن طفل به اشخاصی که به طور قانونی حق مطالبه او را دارند ( ماده 632 ق.م.ا مصوب 1375 )

4- ترک انفاق ( ماده 642 ق.م.ا مصوب 1375 )

5-  افشای سر ( ماده 648 ق.م.ا مصوب 1375 )

6- تهدید و اکراه ( ماده 668 و 669 ق.م.ا مصوب 1375 )

7- کشتن حیوان حلال گوشت متعلق به دیگری ( ماده 679 ق.م.ا مصوب 1375 )

8- تلف‌کردن یا سوزاندن اسناد یا اوراق تجاری یا غیرتجاری و غیردولتی ( ماده 682 ق.م.ا مصوب 1375 )

9- تخریب نخلستان یا تاکستان یا باغ میوه دیگری ( ماده 684 ق.م.ا مصوب 1375 )

10- تصرف ملک دیگری با قهر و غلبه - تصرف عدوانی ( ماده 690 و 692 ق.م.ا مصوب 1375 )

11- ورود به عنف به منزل یا مسکن دیگری ( ماده 694 ق.م.ا مصوب 1375 )

- تصرف عدوانی از جمله جرایم شایع علیه اموال و مالکیت است.

- تصرف عدوانی علاوه بر دارا بودن جنبه کیفری ، واجد جنبه حقوقی نیز بوده و قانونگذار در قانون آئین دادرسی مدنی ( مواد 158 تا 177 ) را به آن اختصاص داده است که همین امر سبب ساز ایجاد اختلافات بسیاری مابین حقوقدانان و میان محاکم دادگستری در خصوص عناصر تشکیل دهنده این جرم گردیده است.

- تعریف قانونی تصرف عدوانی : ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیر منقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.

- تصرف عبارت است از استیلای مادی و عرفی انسان بر مال به قصد استفاده از آن به نفع خود.

انواع تصرف :

1-      تصرف قانونی : تصرفات مالک حقیقی است.

2-      تصرف غیرقانونی : تصرف در مال غیر ، بدون اذن مالک و قانون.

- عدوان : صفت تصرف بدون مجوز قانونی است.

ارکان تشکیل دهنده دعوای تصرف عدوانی :

1-      سابقه تصرف شخص شاکی در گذشته مانند ارائه سند مالکیت و ...

2-      مال غیرمنقول باشد.

3-      عدم رضایت متصرف سابق.

4-      لحوق تصرفات خوانده.