بررسی جرم افترا

افترا عبارت است از انتساب امری مجرمانه و یا انتشار جرم انتسابی به یکی از طرق قانونی و امثال آن.

عناصر جرم افترا :

1- عنصر قانونی : ماده 697 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375

2- عنصر مادی : انتساب امری مجرمانه یا انتشار جرم انتسابی

3- عنصر معنوی : سوء نیت عام

عبارت " هر کس " مذکور در ماده 697 و همچنین کلمه " کسی " برای منتسب الیه یا مجنی الیه در ماده قانون ، حاکی از ارتکاب جرم به وسیله شخص حقیقی علیه شخص حقیقی است.

عنصر قانونی :

ارکان و اجزاء قانونی جرم افترا :

1-      جرمی را بصورت صریح و واضح به دیگری نسبت دهد.

2-      آن جرم امر واهی باشد یعنی ساخته تخیلات ذهن شاکی باشد.

3-      با انگیزه ضرر زدن و هتک حیثیت ، آن جرم را به غیر نسبت دهد.

4-      نسبت دهنده ( شاکی ) نتواند درستی موضوعی را که به دیگری نسبت داده در مرجع قضایی صلاحیت دار به اثبات برساند.

عنصر مادی :

- راههای مذکور در ماده 697 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 اصولا" بصورت نوشته یا گفتار است . بدین ترتیب چنانچه کسی در گوش دیگری امری مجرمانه را به وی نسبت دهد و یا با اشاره و یا با تلفن که صدای آن پخش نشود عملی را به دیگری نسبت دهد مشمول جرم افترا نیست.

- نفس عملی که به دیگری استناد داده می شود باید به موجب قانون جرم شناخته شده باشد.

- ملاک تحقق جرم افترا این است که عمل انتسابی در زمان انتساب ، جرم باشد.

عنصر معنوی :

- عنصر معنوی جرم افترا ، سوء نیت عام است. مرتکب باید در انتساب عمل مجرمانه و کذب بودن موارد استنادی علم و آگاهی داشته باشد. اشاعه فحشاء هر چند صحت استناد قابل اثبات باشد مستلزم سوء نیت عام است.

- انتساب امر مجرمانه باید صریح و واضح باشد فلذا اگر کسی با قصد مزاح و شوخی امری جزایی را به دیگری نسبت دهد قابل تعقیب نیست.

 

مثلا" شخص الف مدعی است که شخص ب اتومبیل وی را سرقت کرده است :

1-      شاکی واقعا" اتومبیل داشته که ثابت شده به سرقت رفته است و صاحب مال با دلایل پیش خود به این نتیجه رسیده که شخص ب سرقت کرده است : در این حالت مفتری نیست.

2-      شاکی واقعا" اتومبیل داشته که ثابت شده به سرقت رفته است ولی شخص ب آنرا سرقت نکرده است و دیگری آنرا سرقت کرده است : در این حالت مفتری نیست.

3-      ممکن است اتومبیل وی به سرقت نرفته یا اساسا" اتومبیلی نداشته : در این حالت مفتری است.