مهدی سنگسری

دکترای حقوق خصوصی

دکترای حقوق خصوصی

- بر اساس ماده 698 قانون مجازات اسلامی هر کس به قصد ضرر زدن به دیگران یا تشویش اذهان عمومی اقدام به بیان اکاذیب کند مجرم محسوب می شود.

- نشر اکاذیب از جرایم مطلق است و تحقق آن موکول به وقوع نتیجه ضرر یا تشویش نیست.

- در اظهار اکاذیب اعمال معینی به شخص یا اشخاص نسبت داده نمی شود ، بلکه اخبار یا مطالب بی اساس بطور کلی اظهار می شود.

- اظهار کردن را قانونگذار به عنوان رفتار مرتکب شرط وقوع جرم دانسته است که اظهارکردن در مفهوم متداول مترادف گفتن است ولی در لغت به معنای فاش کردن ، آشکار کردن ، بیان کردن و گفتن است که بیشتر معنای آشکار و فاش کردن مدنظر مقنن بوده است . بنابراین ظاهر یا علنی شدن کذب ضروری است بطوریکه چنانچه کسی اکاذیبی را در یکی از وسائل مورد نظر قانونگذار مکتوب نماید ولی به جز او ، هیچ کس از مفاد آن با خبر نشود ، نمی توان اظهارکردن را محقق دانست.

انعقاد و اعتبار عقد

شرایط اساسی صحت معامله :

به موجب ماده 190 قانون مدنی برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است :

1- قصد طرفین و رضای آنها

2- اهلیت طرفین

3- موضوع معین که مورد معامله باشد

4- مشروعیت جهت معامله

جوهر عقد توافقی است که به منظور ایجاد اثر حقوقی بین دو یا چند شخص انجام می شود و رکن اساسی آن اراده کسانی است که به رضای خویش عهده دار امری می گردند.

ضمانت اجرای شرایط :

ضمانت اجرای تخلف از ماده 190 قانون مدنی عبارتند از :

1- بطلان

2- عدم نفوذ

قانون مجازات اسلامی در مواد 673 و 674 خود تحت عنوان خیانت در امانت ، ارتکاب دو جرم متمایز و متفاوت را مورد کیفر قرار داده است.

جرم خیانت در امانت ، موضوع ماده 674 قانون مجازات اسلامی شامل رفتار خائنانه امین در تصاحب مال امانی متعلق به شخصی دیگر می باشد که در واقع باید آن را جرم خیانت در امانت به معنای اخص دانست.

جرم مذکور مستلزم وجود قبلی این شرایط است :

            1- وجود قرارداد قبلی

            2- تسلیم شیء و استرداد مال

کلاهبرداری عبارت است از تحصیل مال دیگری با توسل به وسایل متقلبانه و شروع به کلاهبرداری عبارت است از توسل به وسایل متقلبانه برای بردن مال دیگری .

- مطابق اصل 22 قانون اساسی هیچکس نباید بتواند بدون اجازه صاحب خانه ، وارد منزل او بشود و یا خانه وی را بدون اجازه مقامات قضایی و بدون رعایت تشریفات قانونی مورد بازرسی قرار دهد.

- وجود منزل یا خانه نباید با مفهوم اقامتگاه در حقوق خصوصی اشتباه شود و بطور کلی منزل یا خانه مورد حمایت قانونی دارای دو جنبه مادی و حقوقی است.

- خانه یا منزل در موضوع هتک حرمت شامل هر محل مسکونی اشغال شده به وسیله یک شخص است ، یعنی محلی که شخص در آنجا اعم از اینکه عملا" ساکن باشد یا خیر ، آنجا را بتواند خانه خود تلقی کند. بنابراین ورود به یک محل فاقد وسایل زندگی که هیچ کس در آنجا زندگی نمی کند و از سکونت بعدی در آن اثری نیست مشمول جرم هتک حرمت منزل نمی باشد.

- وجود وسایل زندگی در محل بهترین شاخص مسکونی بودن محل است.

ماده 1002 قانون مدنی در تعریف اقامتگاه بیان می دارد اقامتگاه هر شخص عبارت است از محلی که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز آنجا باشد . اگر محل سکونت شخص غیر از مرکز مهم امور او باشد ، مرکز مهم امور او اقامتگاه محسوب می شود . اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آنها خواهد بود .

مطابق ماده 1003 قانون مدنی هیچ کس نمی تواند بیش از یک اقامتگاه داشته باشد.

فایده و اهمیت اقامتگاه

1.       دادگاه صالح برای رسیدگی به دعاوی ، اصولا دادگاه اقامتگاه خوانده است .

2.       دعاوی و امور راجع به ورشکستگی ، به دادگاه اقامتگاه تاجر ورشکسته ارجاع می شود مانند: دعاوی توقف و تعیین مدیر تصفیه .

3.       دادگاه صالح برای رسیدگی به حجر و تعیین قیم و امور قیمومیت ، دادگاه اقامتگاه محجور است .

4.       امور راجع به غایب مفقود الاثر ، از قبیل نصب امین برای اداره اموال او ، با دادگاه حقوقی آخرین اقامتگاه غایب است .

5.       ابلاغ اظهارنامه ، دادخواست ، احضاریه ، اخطاریه ، اجرائیه ، رای دادگاه و دیگر برگ های  دادرسی ، اغلب در اقامتگاه شخص به عمل می آید .

6.       هر گاه اقامتگاه اصحاب دعوی خارج از کشور باشد ، کلیه مواعد قانونی ( موعد رفع نقص دادخواست یا اعتراض به نظر کارشناس ) دو ماه خواهد بود و در صورتیکه اشخاص مقیم در ایران باشند ، مدت کمتری می باشد .

7.       در نظر گرفتن مسافت و مدت حضور طرفین دعوی که اقامتگاه آنها در خارج از مقر دادگاه می باشد .

8.       در کلیه اسناد رسمی باید اقامتگاه متعاملین به وضوح قید شود .

آنچه افراد برای مشورت گرفتن یا وکالت دادن مطرح می کنند ، مجموعه پیچیده ای از واقعیت هاست که با انگیزه ها و احساسات شخصی ایشان آمیخته شده است .

وکیل باید در یک مشاوره نه چندان دراز مدت ، که بین 20 تا 60 دقیقه طول می کشد،به واقعیت ها دست یابد ، میزان پیشرفت کار را ارزیابی کند و نسبت به قبول یا عدم قبول دعوا یا عرضه مشورت مفید به ارباب رجوع ، تصمیم بگیرد .

افترا عبارت است از انتساب امری مجرمانه و یا انتشار جرم انتسابی به یکی از طرق قانونی و امثال آن.

عناصر جرم افترا :

1- عنصر قانونی : ماده 697 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375

2- عنصر مادی : انتساب امری مجرمانه یا انتشار جرم انتسابی

3- عنصر معنوی : سوء نیت عام

عبارت " هر کس " مذکور در ماده 697 و همچنین کلمه " کسی " برای منتسب الیه یا مجنی الیه در ماده قانون ، حاکی از ارتکاب جرم به وسیله شخص حقیقی علیه شخص حقیقی است.